روماتیسم زانو (آرتریت روماتوئید) باعث می شود، مفصل های شما حساس، دردناک، سفت، گرم و متورم شوند. به طور معمول، یک کیسه کوچک پوشیده شده از یک بافت نازک به نام سینوویوم بین دو قطعه از غضروف مفصل قرار گرفته است. غضروف ماده ای می باشد، که می تواند انتهای استخوان های مفصل را پوشش دهد. وجود غضروف به جلوگیری از ساییدگی استخوان ها به یکدیگر در هنگام حرکت کمک می کند. سینوویوم که بین غضروف قرار دارد، می تواند مایعی را ترشح کند. وجود این مایع می تواند به حفظ لغزندگی مفصل کمک کند. در صورتی که مفصل های شما به قدر کافی لغزنده باشند، آن ها به صورت روان و بدون درد حرکت می کنند. التهاب سینوویوم باعث آسیب و تخریب دائمی مفصل می شود.
علائم روماتیسم زانو
علائم و نشانه های آرتریت روماتوئید ممکن است، شامل موارد زیر باشد.
- مفاصل حساس، گرم و متورم
- سفتی مفاصل که معمولاً صبح ها و بعد از عدم تحرک بدتر می شود.
- خستگی، تب و از دست دادن اشتها
- آرتریت روماتوئید اولیه ابتدا مفاصل کوچکتر شما را تحت تأثیر قرار می دهد، به ویژه مفاصلی که انگشتان دست شما را به دستان شما و انگشتان پا به پاهای شما متصل می کنند.
با پیشرفت بیماری، علائم اغلب به مچ دست، زانو، مچ پا، آرنج، باسن و شانه ها گسترش می یابد. در بیشتر موارد، علائم در مفاصل یکسان در هر دو طرف بدن شما رخ می دهد. حدود 40 درصد از افرادی که آرتریت روماتوئید دارند، نیز علائم و نشانه هایی را تجربه می کنند، که مفاصل را درگیر نمی کنند. مناطقی که ممکن است، تحت تأثیر قرار گیرند، شامل بخش های زیر می باشد.
- پوست
- چشم ها
- ریه ها
- قلب
- کلیه ها
- غدد بزاقی
- بافت عصبی
- مغز استخوان
- رگ های خونی
علائم و نشانه های آرتریت روماتوئید ممکن است، از نظر شدت متفاوت باشد، و حتی ممکن است، بیایند و بروند. دوره های افزایش فعالیت بیماری، به نام شعله ور شدن، متناوب با دوره های بهبودی نسبی زمانی که تورم و درد محو یا ناپدید می شود. با گذشت زمان، آرتریت روماتوئید می تواند باعث تغییر شکل مفاصل و جابجایی آن ها از جای خود شود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد زانو درد و دلایل زانو درد مقاله ی مرتبط با آن را مطالعه کنید.
تشخیص روماتیسم زانو
پزشک معالج از طریق گرفتن شرح حال، معاینه فیزیکی زانو و ارزیابی بیومکانیکی برای مطالعه دامنه حرکتی شما، جستجوی تورم در زانو و درد ناشی از حرکت تشخیص دهد. همچنین ممکن است برای تایید و ارزیابی مرحله بیماری، آزمایش خون، اشعه ایکس، ام آر آی یا سی تی اسکن توصیه شود.
علل روماتیسم زانو
آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است. به طور معمول، سیستم ایمنی بدن به محافظت از بدن در برابر عفونت و بیماری کمک می کند. در آرتریت روماتوئید، سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم در مفاصل حمله می کند. همچنین می تواند باعث مشکلات پزشکی در قلب، ریه ها، اعصاب، چشم ها و پوست شما شود. پزشکان نمی دانند چه چیزی این فرآیند را شروع می کند، اگر چه به نظر می رسد، که یک جزء ژنتیکی محتمل است. در حالی که ژن های شما در واقع باعث آرتریت روماتوئید نمی شوند، اما می توانند احتمال واکنش شما را به عوامل محیطی مانند عفونت با ویروس ها و باکتری های خاص که ممکن است، باعث ایجاد بیماری شوند، افزایش دهند.
عوامل افزایش دهنده خطر روماتیسم زانو
عواملی که ممکن است، خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید را افزایش دهند، شامل موارد زیر می باشد.
-
سن
آرتریت روماتوئید ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما معمولا در میانسالی شروع می شود.
سابقه خانوادگی. اگر یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به آرتریت روماتوئید باشد، ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهید.
-
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید را افزایش می دهد، به خصوص اگر استعداد ژنتیکی برای ابتلا به این بیماری دارید. به نظر می رسد سیگار کشیدن نیز با شدت بیشتر بیماری همراه باشد.
-
اضافه وزن
به نظر می رسد افرادی که اضافه وزن دارند تا حدودی بیشتر در معرض خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید هستند.
عوارض روماتیسم زانو
آرتریت روماتوئید خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش می دهد.
-
پوکی استخوان
خود آرتریت روماتوئید، همراه با برخی از داروهایی که برای درمان آرتریت روماتوئید استفاده می شود، می تواند خطر پوکی استخوان را افزایش دهد. وضعیتی که استخوان های شما را ضعیف می کند، و آن ها را مستعد شکستگی می کند.
-
ندول های روماتوئید
این برجستگی های سفت بافتی معمولاً در اطراف نقاط فشار مانند آرنج ایجاد می شوند. با این حال، این گره ها می توانند در هر جایی از بدن از جمله قلب و ریه ها ایجاد شوند.
-
خشکی چشم و دهان
افرادی که به آرتریت روماتوئید مبتلا هستند، بسیار بیشتر در معرض ابتلا به سندرم شوگرن هستند، اختلالی که میزان رطوبت چشم و دهان را کاهش می دهد. عفونت ها خود آرتریت روماتوئید و بسیاری از داروهایی که برای مبارزه با آن استفاده می شوند، می توانند سیستم ایمنی بدن را مختل کنند، و منجر به افزایش عفونت شوند. برای پیشگیری از بیماری هایی مانند آنفولانزا، ذات الریه، زونا و کووید 19 با واکسیناسیون از خود محافظت کنید.
ترکیب غیر طبیعی بدن نسبت چربی به توده بدون چربی در افرادی که به آرتریت روماتوئید مبتلا هستند، حتی در افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) طبیعی دارند، بیشتر است.
-
سندرم تونل کارپال
اگر آرتریت روماتوئید مچ دست شما را تحت تاثیر قرار دهد، التهاب می تواند عصب را که بیشتر دست و انگشتان شما را تحت تأثیر قرار می دهد، تحت فشار قرار دهد.
-
مشکلات قلبی
آرتریت روماتوئید می تواند خطر سفت شدن و انسداد شریان ها و همچنین التهاب کیسه ای که قلب شما را در بر گرفته است، را افزایش دهد.
-
بیماری ریه
افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید در معرض خطر افزایش التهاب و اسکار بافت های ریه هستند، که می تواند منجر به تنگی نفس پیشرونده شود.
-
لنفوم
آرتریت روماتوئید خطر ابتلا به لنفوم را افزایش می دهد، گروهی از سرطان های خون که در سیستم لنفاوی ایجاد می شوند.
پیشگیری از آرتریت روماتوئید
هیچ راه شناخته شده ای برای پیشگیری از آرتریت روماتوئید وجود ندارد، زیرا علل آن در حال حاضر ناشناخته است. چندین راه برای کاهش خطر آسیب عمده مفصلی پس از تشخیص این بیماری وجود دارد.
- به محض مشاهده علائم با متخصص پا مشورت کنید.
- با متخصص پا در مورد برنامه ای از کشش های ملایم و حرکات قدرتی برای کاهش درد و تقویت استخوان ها صحبت کنید.
- در دوره ای که بیشترین درد را تجربه می کنید، پس از ورزش استراحت کنید.
- از سیگار کشیدن خودداری کنید.
درمان روماتیسم زانو
با توجه به این که هیچ راه حل قطعی ای برای درمان روماتیسم زانو وجود ندارد، ولی می توانید با استفاده از روش های مختلفی میزان درد و تورم مفصل و در نتیجه میزان آسیب وارد شده را کاهش دهید، و روند پیشروی بیماری را کنترل کرد.
دارو درمانی
- پزشکان معالج معمولاً برای کاهش درد و التهاب روماتیسم داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی یا NSAID و تزریقات کورتیزون تجویز می کنند.
- استفاده از برخی پمادها برای کاهش درد
- در برخی از موارد ممکن است، برای جلوگیری از پیشروی بیماری، داروهای ضدروماتیسمی تجویز شود.
- تزریق داروها به عنوان یکی از پرکاربردتری راهکارها برای رفع التهاب مفصل می باشد، که به صورت مستقیم در مفصل تزریق می شود. (داروهای تجویزی می تواند کورتیکاستروئیدی مانند متیل پردنیزولون و تریامسینولون باشد.) در صورتی که توانایی خارج شدن از منزل برای انجام انواع تزریقات ندارید، می توانید از خدمات تزریقات در منزل و یا تزریق سرم در منزل استفاده کنید.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی دیگر از راهکارهایی می باشد، که می توان برای درمان روماتیسم مفصلی زانو از آن استفاده کنید. انجام فیزیوتراپی می تواند میزان التهاب و درد مفاصل را کاهش دهد. استفاده از تکنیک های منفعل یا غیرفعال سبب آرام شدن بدن شما و کاهش درد و التهاب شده و شامل روش هایی مانند ماساژ‌تراپی، سرما درمانی، گرمادرمانی، هیدروتراپی (آبدرمانی)، الکتروتراپی با TENS و اولتراسوند می باشد.
آب درمانی
آب درمانی به عنوان یکی از درمان های مناسب و بسیار موثر برای روماتیسم است. به عنوان درمان منفعل بیمار می تواند به سادگی در وان آب بنشیند، تا درد او تسکین پیدا کند، عضلات او شل شوند.
ماساژ
ماساژ درمانی می تواند به شل شدن عضلات شما کمک کند، و شما بتوانید به راحتی از عضلات و مفاصل خود استفاده کنید. در برخی از موارد ممکن است، متخصص طب فیزیکی همزمان با ماساژ از سرمادرمانی و گرمادرمانی استفاده کند، تا تأثیرات ماساژ را بیشتر کند.
اوزون تراپی
در اوزون تراپی از داروهای هموپاتیک همراه با گاز اکسیژن در مفصل تزریق می شوند. استفاده از این روش می تواند به رفع مشکلات و آسیب های اسکلتی، عضلانی و دردمفاصل کمک کند.
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)
استفاده از این روش باعث می شود، تا پلاسمای خون که حاوی غلظت بالای پلاکت است، در مفصل تزریق شود. پلاکت هایی که در پلاسما وجود دارد، دارای منابع عظیمی از پروتئین های زیست فعال می باشند.
الکتروتراپی با TENS
زمانی که از این روش برای درمان شما استفاده می کنند، الکترودهایی را بر روی پوست قرار داده می شوند، و سپس از طریق این الکترود‌ها جریان الکتریکی بسیار ضعیفی به نقاط کلیدی در راه عصب ها فرستاده می شوند.
اولتراسوند
زمانی که از این روش برای درمان استفاده می شود، با ارسال امواج صوتی به بافت های بدن برای افزایش گرما و جریان خون در بافت های عمقی کمک می کند. هم چنین به کاهش التهاب، خشکی و بی حرکتی و درد کمک می کند.
ورزش
با توجه به این که ورزش مبنای هر برنامه ی فیزیوتراپی برای روماتیسم می باشد. بعد از این که طول دوران درمان شما به پایان رسید، فیزیوتراپیست یک برنامه‌ی درمانی فعال اختصاصی برای شما طرح ریزی می کند.
-
تغییر سبک زندگی
آن دسته از افرادی که به بیماری مبتلا شده اند، درخواست می شود، که نه تنها علائم بیماری بلکه علل ایجاد کننده ی آن را نیز به خوبی کنترل کنند، تا از پیشروی ان جلوگیری کنند. ابجاد تغییرات مختلف در سبک زندگی این بیماران باعث می شود، تا تأثیر بسیار چشمگیری بر روی بدن و ذهن شما داشته باشد. انجام تمرینات ورزشی به صورت منظم باعث می شود، که دامنه ی حرکتی مفصل خود را حفظ کنید، و قدرت عضلانی خود را بالا ببرید.
-
جراحی
در مواردی که مفصل زانوی بیماران به شدت آسیب دیده باشد، ممکن است، برای تسکین درد، بازیابی کارایی و عملکرد مفصل احتیاج به عمل جراحی داشته باشند.