تنقیه چیست؟ (انمای تخلیه ای) | فواید و عوارض انجام تنقیه

تنقیه روشی برای حل مشکل جمع شدن مدفوع در بخش انتهایی روده می باشد، که از آن در بیشتر مواقع برای درمان یبوست استفاده می شود. استفاده از انما به افراد کمک می کند، تا مواد اضافی و زائدی که در بدن بیماران وجود دارد، را از راست روده خارج شوند. زمانی از این روش استفاده خواهد شد، که شخص قادر به دفع این مواد زاید نیست. کیت‌ های تنقیه برای خرید در داروخانه‌ ها موجود است، اما شخص پیش از این که نسبت به انجام تنقیه در منزل اقدام کند، برای این که بتواند از به وجود آمدن مشکلات مختلف جلوگیری کند، باید نسبت به ویزیت پزشک در منزل و یا در مراکز درمانی اقدام کند، تا دچار آسیب های احتمالی نشود. هم چنین از این روش می توان برای تمیز کردن کولون (روده بزرگ) استفاده کرد. جهت تشخیص راحت تر و بهتر سرطان کولون و پولیپ‌ ها به کمک کولونوسکوپی باید این نواحی بدن عاری از مدفوع باشد. زمانی که متوجه شدید، که علائم پس از انجام تنقیه بیشتر شده است، حتماً با پزشک معالج خود در این رابطه صحبت کنید.

نکته ی مهمی که در این مورد وجود دارد، این است، که انجام تنقیه حتماً باید تحت نظر و با تجویز پزشک انجام شود. در غیر این صورت ممکن است، عوارض جبران ناپذیری برای فرد به وجود بیاید.

کاربرد تنقیه 

با توجه به این که یبوست یکی از عارضه های شایعی می باشد، که در دستگاه گوارش به وجود می آید، و زمانی که دچار این عارضه می شوید، روده بزرگ نمی تواند مدفوع خود را از طریق راست روده به بیرون از بدن دفع کند. هر فردی که در طی یک هفته (یک دوره 7 روزه) فقط سه بار و یا کم‌ تر دفع مدفوع داشته باشند، به یبوست مبتلا شده است. زمانی دچار یبوست خفیف می شود، که به مقدار کافی آب ننوشید، و یا مواد غذایی سرشار از فیبر مصرف نمی‌ کند. روزانه ورزش کردن به صورت مرتب از خطر ابتلا به یبوست کم می‌ کند. استفاده از روش تنقیه جهت خالی کردن و تمیز کردن بخش انتهایی لوله گوارش استفاده می‌ شود، و استفاده از این روش به عنوان آخرین گزینه برای درمان یبوست می باشد. در صورتی که مصرف فیبر، آب کافی و ورزش کردن تأثیرگذار نباشد، پزشک پیش از انجام تنقیه داروهای ملین تجویز خواهد کرد. در برخی از موارد یک شب پیش از انجام تنقیه برای تحریک حرکت مدفوع در طول روده ملین تجویز می‌ شود. پیش از انجام تصویربرداری اشعه ایکس روده بزرگ برای به دست آمدن تصویری دقیق و پر از جزئیات از پولیپ‌ های احتمالی این روش توسط پزشک انجام خواهد شد. لازم است پیش از انجام کولونوسکوپی هم از این روش استفاده کرد. 

انواع تنقیه

• تنقیه پاکسازی

انجام تنقیه پاکسازی به منظور تخلیه کامل روده بزرگ انجام می شود، و در برخی از موارد ممکن است، پیش از انجام کولونوسکوپی یا دیگر معاینات پزشکی انجام شود. از این روش برای بهبود پیدا کردن موارد مختلفی اعم از یبوست، خستگی، سردرد و کمردرد استفاده شود.

• تنقیه احتباسی

تنقیه احتباسی می تواند به تحریک روده کمک کند، ولی محلول که برای انجام این روش استفاده می شود، به مدت 15 دقیقه یا بیشتر در بدن نگه داشته می شود. این نوع انما معمولاً دارای روغن می باشد، و برای سهولت در عبور مدفوع را نرم می کند.

سایر انواع تنقیه شامل موارد زیر می باشد.

• تنقیه با جریان برگشتی

تنقیه با جریان برگشتی ممکن است، تحت عنوان دیگری (هریس فلاش (Harris flush)) شناخته شود، و معمولاً از روش برای درمان افرادی استفاده می شود، که مشکل مدفوعشان به‌ خاطر گاز روده است. برای انجام این روش از حجم زیاد مایع استفاده می‌ شود، که با افزایش 100 تا 200 میلی‌ لیتر تزریق می‌ شود. بعد از تزریق مایع همراه با گاز روده بیرون کشیده می‌ شود. این عمل 3 تا 5 بار انجام می شود، تا زمانی که گاز به‌ صورت کامل خارج شود.

• تنقیه سرد

مواقعی که دمای بدن افراد بالا می رود، ممکن است، پزشک معالج آن ها برای کاهش دمای بدن تنقیه سرد را به شما توصیه می کنند. 

• وارد کردن مقعدی دارو

از این روش می‌ توان برای وارد کردن دارو به روده بزرگ هم استفاده کرد. تنقیه مخاط روده را از بین می‌ برد، و دارو الکترولیت‌ ها را متعادل می‌ کند، و با عفونت مبارزه می‌ کند. این روش پس از تنقیه پاکسازی انجام می‌ شود.

فواید انجام تنقیه 

با توجه به این که تنقیه روشی مناسب برای درمان یبوست و خالی کردن شکم می باشد. به غیر از این موارد ممکن است، از این روش برای موارد دیگری استفاده شود. از جمله فواید استفاده از تنقیه در سالمندان و بزرگسالان می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• کاهش وزن
• کمک به خروج مواد سمی از بدن
• بهبود وضعیت سلامتی پوست
• بهبود دستگاه ایمنی 
• بهبود فشار خون
• بهبود سطح انرژی بدن

تنقیه در منزل و یا مراکز درمانی چگونه انجام می شود؟

به هیچ عنوان تنقیه یا انما را خودتان انجام ندهید، حتماً برای انجام این کار از پرستاران باتجربه و متخصص کمک بگیرید. پیش از انجام این روش حتماً با پزشک متخصص خود در ابن رابطه مشورت بگیرید. برای این که بتوانید در منزل خود با حفظ آرامش و آسایش خود این روش در منزل انجام دهید، می توانید از پرستاران متخصص و آموزش دیده مرکز پزشکی سلامت نوین کمک بگیرید. جهت دریافت خدمات تنقیه در منزل با شماره های درج شده در سایت تماس بگیرید.

مراحل انجام تنقیه در منزل به این صورت می باشد.

• خالی کردن مثانه

برای این که از فشاری که حین انجام این روش در روده بزرگ فرد ایجاد می شود، جلوگیری کنید، بهتر است پیش از انجام این روش مثانه را خالی کنید. نکته ی مهمی که در رابطه با انجام این روش وجود دارد، این است، که حتماً باید همه ی تجهیزات مورد استفاده شما استریل شده، و به راحتی در دسترس است. در صورتی که اولین بار است، این کار را انجام می دهید، لوله ی دستگاه را اندازه گیری کنید. چون مهم است، که بیش از 4 اینچ از آن را وارد روده خود نکنید.

• استفاده از کیت انما یا تنقیه

استفاده از کیت تقیه برای انجام تنقیه به شرح زیر می باشد.

1. بهتر است، مکانی که برای انجام این روش استفاده می شود، یک مکان آرام باشد، تا شما بتوانید در آرامش دراز بکشید.
2. کیسه تنقیه را با محلول مورد نظر خود پر کنید. حتماً مطمئن شوید، که گیره انتهایی بسته باشد. بعد از آن کیسه را با انتهای لوله نگه دارید، و یک لحظه گیره را باز کنید، تا حباب هوا خارج شود، و از ورود آن به روده جلوگیری شود.
3. کیسه را در کنار وان حمام آویزان کرده، تا بتوانید به آن دسترسی داشته باشید.
4. همه ی لباس های فرد را از نیمه پایینی بدن جدا کنید.
5. حتماً دستان خود را با صابون و آب گرم شسته و آن را خشک کنید.
6. حوله را بر روی زمین پهن کرده، و در صورتی که راست دست می باشید، روی طرف چپ و در صورتی که چپ دست هستید، بر روی طرف راست دراز بکشید.
7. زانوی پایی که بالاست، را خم کرده، و یک حوله لوله شده زیر آن قرار دهید، تا از آن پشتیبانی کند.
8. جدا کردن درپوش از نازل 
9. نوک نازل را به آرامی و با دقت وارد مقعد کنید، و آن را 10 سانتی متر داخل رکتوم وارد کنید.
10. تا زمانی که مایعات وارد روده شما شود، نفس عمیق کشیده، و کیسه را تماشا کنید، تا خالی شود.
11. در این مرحله نازل را به آرامی از راست روده خود خارج کنید.
12. تا زمانی که انما اثر کند، صبر کنید. اثر کردن آن می تواند از 2 دقیقه تا 1 ساعت طول بکشد. دستورالعمل های کیت باید برآورد زمانی دقیق تری برای هر کیت ارائه دهند. 
13. بعد از اتمام تمام مراحل برای خالی کردن روده ها به دستشویی بروید.

عوارض تنقیه چیست؟

با توجه به این که تنقیه به پاک‌ سازی روده کمک می کند، ولی بهتر است، با عوارض انجام تنقیه در منزل و یا مراکز درمانی آشنا شوید. عوارض احتمالی تنقیه شامل:

• ایجاد تداخل در تعادل طبیعی بدن

تنقیه در برخی از موارد می تواند باکتری‌ های گوارشی را مختل کند. گاهی اوقات این حالت موقت می باشد، استفاده از آن در دو دوز اثر کمی روی میکروبیوم می گذارد. همچنین ممکن است، در انواع مختلف تنقیه مثل نوع حباب صابونی، تعادل الکترولیتی بدن به هم بریزد. 

• آسیب روده با محلول تنقیه

تنقیه آب لیمو، سرکه و کافئین حالت اسیدی زیادی دارند، و هنوز اثباتی برای مؤثر یا ایمن بودن آن ها وجود ندارد. استفاده از این روش می تواند به روده ی شما آسیب بزند، و سبب سوزش، التهاب، عفونت مقعد و حتی مرگ شود. تنقیه گیاهی در برخی افراد سبب خون‌ ریزی داخلی می‌ شود، که به انتقال خون و برداشتن روده بزرگ کمک می کند.

• عفونت و آسیب به‌دلیل ابزارهای آلوده یا نامناسب

در صورتی که می خواهید این روش در خانه انجام دهید، حتماً باید ابزارهایی که قرار است، از آن ها استفاده کنید، را استریل کنید، تا هیچ گونه آلودگی بر روی آن ها وجود نداشته باشد. استفاده از ابزارهای آلوده احتمال ابتلا به عفونت‌ های خطرناک را افزایش می‌ دهد. نکته ی مهم دیگری که در این مورد وجود دارد، این است، که در صورتی که از ابزار نامناسب استفاده کنید، می‌ تواند سبب آسیب فیزیکی به مقعد و روده بزرگ شود. سوراخ شدن روده طی تنقیه عارضه نادری نیست، و می‌ تواند اندام‌ های داخلی شما را در معرض عفونت قرار دهد. 

تنقیه در طب سنتی

انجام تنقیه که در طب اسلامی به آن حقنه نیز گفته می شود، به عنوان یکی از روش هایی که مورد تایید و توصیه شده توسط اسلام می باشد، که به غیر از این که می تواد به درمان یبوست کمک کند، سبب پاکسازی بدن افراد می شود، و معده و روده را از آلودگی ها پاک می کند. همچنین بیماری بلغم و سودا را درمان می کند، و بدن فرد پاک می شود. در طب اسلامی استفاده از آب و محلول روغن های گیاهی در تنقیه به شدت توصیه شده و موثر می باشد.