تب، افزایش دمای بدن به صورت غیر طبیعی می باشد. زمانی این اتفاق می افتد، که دمای بدن افراد از حالت طبیعی و نرمال خود بیشتر شود. زمانی که این اتفاق می افتد، نشان دهنده ی مبارزه ی بدن برای مقابله با عوامل بیگانه و بیماری زا (ویروس ها، باکتری ها، قارچ ها، داروها یا سموم) می باشد. زمانی که بدن افراد دچار تب می شود، یعنی اتفاق ناخوشایندی در سلول های مختلف بدن در حال اتفاق می باشد. به طور کلی تب به عنوان شایع ترین علامت عفونت می باشد. با توجه به این که دمای طبیعی بدن 37 درجه ی سانتی گراد می باشد، ممکن است، در طول روز متفاوت می باشد. زمانی که از خواب بیدار می شوید، دمای بدن در کمترین مقدار خود یعنی 36.1 درجه ی سانتی گراد می باشد، و در اواخر بعد از ظهر و عصر بیشترین مقدار 37.2 درجه ی سانتی گراد را دارد، و همچنان طبیعی تلقی می شود. زمانی که دمای بدن از حالت طبیعی خود بالاتر رود، تب ایجاد خواهد شد. چرخه ی قاعدگی، غذا خوردن، ورزش، خواب، ساعت های مختلف روز و عوامل فردی جزو عواملی می باشد، که می تواند بر روی میزان تب تأثیر خواهد گذاشت.
ناحیه ای در مغز به نام هیپوتالاموس (ترموستات بدن) وظیفه ی تنظیم دمای بدن را برعهده دارد. زمانی که تب ایجاد می شود، هیپوتالاموس در پاسخ به عفونت، بیماری یا هر علت دیگری، فرمان می دهد، تا دمای بدن افزایش پیدا کند. پس هر چقدر دمای بدن بالاتر برود، هیپوتالاموس جهت مقابله با این حالت تلاش می کند، تا دمای بدن را کاهش دهد. ممکن است، زمانی که تب ایجاد می شود، دلیل خاصی نداشته باشد. تب ناشناخته به چهار دسته ی زیر تقسیم می شوند:
-
کلاسیک
تب ناشناخته کلاسیک می توانند بر بدن افراد سالم تأثیر می گذارد. مدت زمانی که بیمار دچار این نوع از تب می شود، سه هفته می باشد. عفونت (نئوپلاسم ها) همانند سرطان خون می تواند منجر به تب ناشناخته کلاسیک شود.
-
بیمارستانی
یکی از دلایلی که افراد دچار این نوع از تب می شود، به دلیل بستری شدن در بیمارستان می باشد. علل شایع تب بیمارستانی شامل:
- آمبولی ریوی
- انتروکولیت
- سینوزیت
- ترومبوز سیاهرگی عمقی
- ترومبوفلبیت عفونی
-
کاهش ایمنی
این نوع تب در افراد اتفاق می افتد، که دارای سیستم ایمنی سازشگر می باشند. این موضوع باعث می شود، تا این افراد در معرض عفونت قرار بگیرند. سیستم ایمنی سازشگر اغلب به خاطر شیمی درمانی اتفاق می افتد.
-
مرتبط با HIV
HIV یکی از عواملی می باشد، که می تواند باعث ایجاد در افراد مختلف شود. در صورتی که تب کودک شما به 39 درجه سانتی گراد رسید، حتماً باید نسبت به درمان آن اقدام کنید. برای درمان کودک خود می توانید به آن ها استامینوفن یا ایبوپروفن بدهید، ولی به هیچ عنوان نباید به آن ها آسپرین داده شود. در کودکان آسپیرین با یک بیماری بسیار جدی معروف به سندرم ری همراه است.
سایر خدمات مرکز پزشکی سلامت نوین شامل:
علل تب ناشناخته
-
عفونت
سل، مونونوکلئوز، بیماری لایم، تب خراش گربه، اندوکاردیت و...
-
التهاب
لوپوس، آرتریت روماتوئید، بیماری التهابی روده و...
-
بدخیمی
لنفوم، لوسمی، سرطان لوزالمعده و سایر سرطان ها و سارکوم
-
متفرقه
در برخی از موارد ممکن است، تب ناشی از مصرف یا سوء مصرف مواد مخدر، پرکاری تیروئید، هپاتیت و... باشد.
علائم تب
زمانی که دمای بدن شما از خود طبیعی خود بالاتر باشد، یعنی شما تب دارید. با توجه به این که چه چیزی باعث تب شما شده می شود، علائم و نشانه های تب می تواند شامل:
- تعریق
- لرز
- سردرد
- دردهای عضلانی
- از دست دادن اشتها
- تحریک پذیری
- کم آبی بدن
- ضعف عمومی
کودکان که سن آن ها بین 6 ماه تا 5 سال هستند، ممکن است، تشنج در کودکان ناشی از تب را تجربه کنند. حدود یک سوم از کودکانی که تشنج ناشی از تب را دارند، یک تشنج دیگر را نیز تجربه خواهند کرد، که اغلب در 12 ماه آینده است.
در صورتی که نوزاد شما تب داشته باشد، ممکن است:
- در لمس کردن بدن آن احساس گرما کنید.
- قرمز شدن گونه های آن ها
- عرق کردن
زمانی که کودکان تب بالا را تجربه می کنند، ممکن است، تحریک پذیری، گیجی، هذیان و تشنج نیز وجود داشته باشد.
علائم کووید 19
زمانی که تب کردید، و همراه با آن سرفه خشک داشته باشد، در برخی از موارد ممکن است، نشانه ی تب کرونا دلتا می باشد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) از افرادی که این علائم را دارند، می خواهد در خانه بمانند، و از افراد دیگر دور بمانند. افرادی که نزدیک به آن ها هستند، برای این که از این بیماری در امان بمانید، باید از ماسک استفاده کنید. در بسیاری از موارد علائم بدون درمان تخصصی بهبود می یابند.
هم چنین بخوانید: تزریق آمپول در منزل
در چه مواقعی باید به پزشک مراجعه کرد؟
نوزادان
زمانی که تب بی دلیل به وجود می آید، بیشتر از بزرگسالان منجر به نگرانی در نوزادان و کودکان می شود. زمانی باید با پزشک خود تماس بگیرید، که:
- سن نوزاد شما کمتر از 3 ماه و دمای بدن آن 38 درجه سانتی گراد و یا بالاتر باشد.
- زمانی که سن نوزاد شما در بین 3 تا 6 ماه می باشد، و دمای مقعدی تا 38.9 درجه سانتی گراد دارد، و به صورت غیرعادی تحریک پذیر، بی حال یا خسته به نظر می رسد، یا دمای آن بالاتر از 38.9 درجه سانتی گراد) می باشد.
- در سنین 6 تا 24 ماهگی و دمای مقعدی بالاتر 38.9 درجه سانتی گراد زمانی که بیش از یک روز طول می کشد، ولی علائم دیگری را نشان نمی دهد. در صورتی که کودک شما علائم و نشانه های دیگری مانند سرماخوردگی، سرفه یا اسهال نیز دارد، ممکن است لازم باشد، بر اساس شدت، زودتر با پزشک کودک تماس بگیرید.
کودکان
هنگامی که کودک شما تب دارد، و واکنش نشان می دهد، با شما تماس چشمی برقرار کرده، و نسبت به حالت صورت و صدای شما پاسخ می دهد، مایعات می نوشد و بازی می کند، احتمالاً هیچ دلیلی برای هشدار وجود ندارد، ولی در صورتی که وجود تب در کودکان باعث به وجود آمدن هر یک از علائم اشاره شده در ادامه می شود، با ویزیت پزشک در منزل تماس بگیرید:
- زمانی که کودک شما بی حال و یا تحریک پذیر است، به صورت مکرر استفراغ می کند، سردرد یا معده درد شدید دارد، یا علائم دیگری دارد، که سبب ناراحتی قابل توجهی می شود.
- زمانی که تب کودک شما بیشتر از سه روز طول می کشد.
به شما توصیه می کنیم، ویتامین های مفید برای سرماخوردگی را بشناسید، تا بتوانید از به وجود آمدن بیماری مختلف اعم از سرماخوردگی و آنفولانزا جلوگیری کنید.
بزرگسالان
زمانی که دمای بدن شما 39.4 درجه سانتی گراد و یا حتی بالاتر رود، باید با پزشک معالج تماس بگیرید. در صورتی که هر یک عوامل زیر همراه با تب اتفاق بیوفتد، باید هر چه سریع تر نسبت به درمان آن اقدام کنید.
- سردرد شدید
- بثورات پوستی غیر عادی
- حساسیت غیر معمول به نور
- سفتی گردن و درد
- سردرگمی ذهنی
- استفراغ مداوم
- مشکل در تنفس یا درد قفسه سینه
- درد شکم یا درد هنگام ادرار کردن
- تشنج
علل تب
زمانی که دچار تب می شوید، ناحیه ای در مغز به نام هیپوتالاموس وظیفه ی تنظیم دمای طبیعی بدن شما را به سمت بالا تغییر می دهد. زمانی این عارضه رخ می دهد، ممکن است، فرد احساس سردی کند، و یا حتی ممکن است، احساس گرمای شدیدی کند.
تب ممکن است، ناشی از:
- ویروس
- عفونت باکتریایی
- گرمازدگی
- شرایط التهابی (آرتریت روماتوئید، التهاب پوشش مفاصل)
- تومور بدخیم
- بعضی از داروها، مانند آنتی بیوتیک ها و داروهایی که جهت درمان فشار خون بالا یا تشنج استفاده می شوند.
- واکسن ها (دیفتری، کزاز و سیاه سرفه بدون سلول (DTaP) یا واکسن پنوموکوک)
عوارض تب
کودکانی که سن آن ها بین 6 ماه تا 5 سال می باشد، ممکن است، تشنج هایی را تجربه کنند، که ناشی از تب می باشد. این اتفاق می تواند باعث از دست دادن هوشیاری، لرزش اندام ها در دو طرف بدن می شود.
زمانی که دچار تشنج شدید، باید:
- کودک خود را به پهلو و یا شکم روی زمین یا سطحی صاف بخوابانید.
- حتماً از وجود هر گونه اشیای نوک تیز در نزدیکی کودک خود جلوگیری کنید.
- به هیچ عنوان لباس های تنگ به کودک خود نپوشانید.
- کودک خود را در آغوش بگیرید، تا از آسیب دیدگی جلوگیری کنید.
- به هیچ عنوان چیزی در دهان فرزندتان قرار ندهید، و سعی نکنید، تشنج را متوقف کنید.
اکثر تشنج ها خود به خود متوقف می شوند. بعد از تشنج کودک خود به سرعت نزد پزشک ببرید، و یا از یکی از خدمات مرکز پزشکی سلامت نوین، که ویزیت پزشک متخصص اطفال در منزل است، استفاده کنید.
راه های جلوگیری از تب
تب در تمام گروه های سنی رخ می دهد، ولی با این وجود ممکن است، با کاهش قرار گرفتن در معرض بیماری های عفونی از تب جلوگیری کنید. برای این که بتوانید از ایجاد تب جلوگیری کنید، بهتر است، به نکاتی که در ادامه به آن اشاره می کنیم، توجه کنید.
- دستان خود را در فواصل زمانی مشخص بشویید. پس از غذا خوردن، بعد از استفاده از توالت، پس از گذراندن وقت در جمع یا اطراف فردی که بیمار است، بعد از نوازش حیوانات و در طول سفر با وسایل نقلیه عمومی باید دستان خود را بشویید.
- به کودکان خود آموزش دهید، که چگونه دستان خود را به طور کامل شست و شو دهند. جلو و پشت هر دست را با صابون بپوشانید، و کاملاً زیر آب این کار را انجام دهید.
- زمانی که به آب و صابون دسترسی ندارید، می توانید از ضدعفونی کننده دست استفاده کنید.
- در بیشتر مواقع سعی کنید، تا دست زدن به بینی، دهان یا چشم جلوگیری کنید، چون تمام موارد ذکر شده از عوامل اصلی ورود ویروس ها و باکتری ها به بدن شما و ایجاد عفونت هستند.
- زمانی که می خواهید سرفه کنید، دهان خود را بپوشانید، و هنگام عطسه بینی خود را بپوشانید، و به فرزندان خود آموزش دهید، که چگونه این کار را انجام دهند.
- به هیچ عنوان فنجان، بطری آب و ظروف با کودک و یا دیگر اعضای خانواده به اشتراک نگذارید.
تب در کودکان
زمانی که درجه ی حرارت بدن کودکان بالا می رود، در برخی از موارد ممکن است، دچار تشنج ناشی از تب شوند. این اتفاق بیشتر در سنین 12 تا 18 ماهگی رخ می دهد. این مورد می تواند ناشی از عفونت گوش، گاستروانتریت یا یک ویروس تنفسی باشد، که معمولاً جدی نیست.در برخی از موارد ممکن است، که از یک بیماری شدیدتر مانند مننژیت، عفونت کلیه یا ذات الریه ناشی شوند.
تشنج تب شامل:
-
تشنج های ساده ناشی از تب
تشنج های ساده ناشی از تب می توانند به مدت چند ثانیه تا 15 دقیقه طول بکشد. در بیشتر موارد معمولاً کمتر از 5 دقیقه طول می کشد و در یک دوره 24 ساعته دیگر تکرار نمی شود. حدود 80 تا 85 درصد از تشنج های ناشی از تب از این نوع هستند. این نوع از تشنج معمولاً تمام نقاط بدن را درگیر می کند. علائم این تشنج شامل:
- سفتی در بدن
- تکان دادن در بازوها و پاها
- از دست دادن هوشیاری زمانی که چشم ها باز می مانند.
- تنفس نامنظم
- ادرار
- مدفوع
- استفراغ
-
تشنج پیچیده ناشی از تب
تشنج پیچیده ناشی از تب بیشتر از 15 دقیقه طول می کشد، در بیشتر موارد عود می کند، و تمایل دارد به جای کل بدن فقط قسمتی از بدن را تحت تاثیر قرار دهد. این نوع از تشنج ها شدیدتر از تشنج های ساده تب می باشند. کودکانی که دچار این نوع از تشنج می شوند، به مرور زمان با بالا رفتن سن آن ها احتمال بیشتری دارد، که صرع را تجربه کند. در واقع، حدود 30 تا 40 درصد از کودکانی که هر دو نوع تشنج را دارند، سایر تشنج های مشابه را در آینده تجربه خواهند کرد.
مطلب پیشنهادی: آمپول پنی سیلین چیست؟
راه های تشخیص علت تب
تب یک علامت می باشد، نه نشان دهنده ی یک بیماری
پزشک معالج شما می تواند با بررسی و کنترل دمای بدن فرد تب را تشخیص دهد، ولی باید دلیل تب را نیز تشخیص دهد. برای انجام این کار پزشک فرد را معاینه می کنند، و از او در مورد علائم دیگر و سابقه پزشکی خود سوالاتی را می پرسند. در صورتی که فرد اخیراً عفونت دیگری را تجربه کرده باشد، و یا اخیراً تحت عمل جراحی قرار گرفته باشد، یا اگر در یک ناحیه درد یا تورم وجود داشته باشد، ممکن است، نشان دهنده نوع عفونت احتمالی باشد. برای این که پزشک بتواند برای تشخیث خود تأیید دهد، ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- آزمایش خون در منزل
- آزمایش ادرار
- تست های تصویربرداری (رادیولوژی در منزل، سونوگرافی در منزل)
درمان تب
زمانی که درجه ی تب پایین باشد، پزشک ممکن است، درمان را برای کاهش دمای بدن توصیه نکند. این تب های جزئی حتی ممکن است، در کاهش تعداد میکروب های ایجاد کننده بیماری شما مفید باشند.
روش های مختلفی برای پایین آوردن تب استفاده می شود، که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.
-
داروهای بدون نسخه
در مواردی که تب باعث ایجاد ناراحتی در فرد شود، ممکن است، پزشک معالج داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول)، ایبوپروفن (ادویل، موترین IB) را توصیه کند. این نوع از داروها باید با توجه به دستور العملی که بر روی جعبه ی ان حک شده است، مصرف شود. به هیچ عنوان از داروهای نام برده شده بیش از اندازه استفاده نکنید. استفاده از دوزهای بالا و یا طولانی مدت از این داروها باعث می شود، تا کلیه و یا کبد شما آسیب ببیند. اگر تب کودک شما پس از مصرف دارو همچنان در حالت اولیه خود باقی ماند، به هیچ عنوان داروی بیشتری به او ندهد، و حتماً با پزشک کودک خود تماس بگیرید.
بیشتر بخوانید: پرستار سالمند در منزل
-
داروهای تجویزی
با توجه به این که دلیل تب شما چه موردی می باشد، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند، مخصوصاً اگر مشکوک به عفونت باکتریایی (ذات الریه، گلودرد استرپتوکوکی و تب ویروسی) باشد. آنتی بیوتیک ها به هیچ عنوان نمی توانند عفونت های ویروسی را درمان کنند، ولی چند داروی ضد ویروسی برای درمان عفونت های ویروسی خاص مورد استفاده قرار می گیرند. ولی توصیه ی ما به شما این است، که برای درمان اکثر بیماری های جزئی ناشی از ویروس ها بهتر است، استراحت کنید، و مایعات فراوانی بنوشید.
درمان تب نوزادان
نوزادانی که تازه به دنیا آمده اند، و سن آن ها کمتر از 28 روز می باشد، در برخی از موارد نیاز است، نوزاد شما برای آزمایش و درمان در بیمارستان بستری شود. زمانی که تب در این سن برای نوازادان اتفاق می افتد، ممکن است، یکی از علائم عفونت های جدی باشد، که به داروهای داخل وریدی (IV) و نظارت شبانه روزی نیاز دارد.