آزمایش کلسترول جزو یکی از آزمایش هایی محسوب می شود که انجام آن کمک می کند تا بتوانید مقدار HDL ،LDL و تری گلیسیرید در خون بررسی و اندازه گیری شود. سنجش مقدار این دو ماده در تشخیص بیماری های قلبی و عروقی بسیار کمک کننده می باشد. رسوباتی موجود در خون و کلسترول بالا منجر به باریک شدن شریان های خون در بدن می شود و زمینه ساز ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی می شود.
کلسترول چیست؟
کلسترول به عنوان یک نوع مومی شکل از چربی یا لیپید می باشد که در تمام نقاط بدن و خون شما در جریان می باشد. با توجه به این که لیپیدها در آب حل نمی شوند، پس قابلیت جداسازی آن ها در خون وجود ندارد. تولید این ماده به طور طبیعی توسط بدن تولید می شود، ولی شما می توانید آن را از طریق مصرف مواد غذایی نیز دریافت کنید. مصرف غذاهایی مانند گوشت، مرغ و محصولات لبنی همگی حاوی کلسترول غذایی هستند. گاهی اوقات ممکن است به دلیل مصرف برخی از غذاها کبد شما کلسترول بیشتری را تولید کند. زمانی که با این مشکل رو به رو می شوید بدین معنیست که سطح کلسترول طبیعی به سطح ناسالم رسیده است. چربی اشباع شده در برخی از روغن های استوایی مانند روغن پالم، روغن هسته خرما و روغن نارگیل می توانند کلسترول بد را افزایش دهند.
انواع کلسترول در خون
| لیپوپروتئین با چگالی کم کلسترول (LDL) |
با توجه به این که این مدل از کلسترول تحت عنوان کلسترول مضر شناخته شده است به جمع شدن چربی در شریان ها (آترواسکلروز) کمک می کند. زمانی که این مشکل به وجود می آید باعث باریک شدن شریان و افزایش خطر حمله قلبی، سکته مغزی و بیماری شریان محیطی می شود. |
| لیپوپروتئین با چگالی بالای کلسترول (HDL) |
با توجه به این که سطح سالم کلسترول HDL از درگیری افراد به حمله قلبی و سکته مغزی جلوگیری می کند به آن کلسترول مفید می گویند. کلسترول HDL به طور کامل جایگزین کلسترول LDL نمی شود. |
| تری گلیسیرید |
تری گلیسیرید به عنوان یکی از رایج ترین نوع چربی می باشد که در بدن تمام افراد وجود دارد. مدل این چربی به گونه ای می باشد که می تواند انرژی اضافی را از رژیم غذایی شما ذخیره کند. در صورت بالا بودن سطح بالای تری گلیسیرید همراه با کلسترول LDL و کلسترول HDL به تجمع چربی در دیواره سرخرگ ها مربوط داده می شود. زمانی که این اتفاق رخ می دهد در معرض حمله قلبی و سکته قرار داده خواهید شد. |
ممکن است برای برخی از افراد این سوال پیش بیاید که چرا کلسترول برای بدن ما مهم است؟ برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که با توجه به این که هر سلول در بدن به کلسترول نیاز دارد تا بتواند به تشکیل لایه های غشای سلولی کمک کند. لایه های غشای سلولی به گونه ای می باشند که تمامی مواردی که وارد سلول و یا از سلول خارج می شوند را به دقت بررسی می کنند. کلسترول توسط کبد تولید می شود و توسط کبد برای تولید صفرا اقدام می کند که در نتیجه به هضم غذا کمک می کند. وجود این ماده می تواند به تولید برخی هورمون ها و ویتامین D کمک می کند. در صورتی که کبد شما به قدر کافی کلسترول تولید کند می تواند نیازهای مورد نیاز بدن را برای انجام فعالیت های حیاتی بدن تأمین کند. با توجه به این که لیپوپروتئین ها حامل های کوچکی در خون هستند، آن را به اطراف منتقل می کنند. بدن تمام افراد به مقدار کمی کلسترول خون نیاز دارند به همین خاطر برای موارد زیر از آن ها استفاده می شود.
- تولید اسیدهای صفراوی که به هضم چربی و جذب مواد مغذی ضروری کمک می کند.
- ساختن ساختار غشای سلولی
- کمک به متابولیسم کارآمد بدن
- تولید هورمون هایی مانند استروژن، تستوسترون و هورمون های آدرنال
تست کلسترول چیست؟
آزمایش کلسترول (پانل لیپیدی و یا پروفایل لیپیدی) یک نوع آزمایش خون است که انجام آن به پزشک معالج شما کمک می کند تا بتواند وجود کلسترول و تری گلیسیرید را در خون بررسی کند. در مواردی که شما در معرض ابتلا به بیمارهای قلبی قرار بگیرید انجام آزمایش کلسترول برای شما تجویز می شود.
جهت استفاده از خدمات آزمایش در منزل کرج با سلامت نوین تماس بگیرید.
تست کلسترول برای چه استفاده می شود؟
با توجه به این که وجود بیش از حد کلسترول افراد را در ابتلا به مشکلات قلبی قرار می دهد شما می توانید کلسترول کل را به عنوان بخشی از غربالگری کلسترول در نظر بگیرید. بعد از انجام آزمایش اولیه ی (غربالگری اولیه) آزمایشاتی که قرار است بعداً انجام دهید تنها شامل کلسترول کل و HDL می باشد. به طور کلی می توان گفت که انجام این آزمایش برای مواردی که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم ضروری می باشد.
- افراد در معرض ابتلا به بیماری های قلبی، عروقی می باشند.
- تشخیص بعضی از شرایط پزشکی
- ارزیابی تأثیرگذار برای درمان و کاهش خطر بیماری قلبی عروقی
- سابقه کلسترول بالا در در دیگر اعضای خانواده
- اضافه وزن
- عدم تحرک فیزیکی
- دیابت
- داشتن رژیم غذایی پر چربی
- مردان بالای 45 سال و یا زنان بالای 55 سال
تست چربی خون در منزل
برای انجام این تست به زمانی حدوداً بین 5 تا 10 دقیقه نیاز دارید و مراحل انجام آن به شرح زیر می باشد.
- در مرحله ی اول فردی که قرار است این آزمایش را برای شما انجام دهد به یک سوزن کوچک را برای گرفتن خون از رگ بازوی نیاز دارد.
- بعد از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون را یک لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می شود.
- زمانی که سوزن داخل یا خارج می شود، ممکن است احساس سوزش خفیفی داشته باشید.
انجام این آزمایش معمولاً در صبح انجام می شود چون در برخی از موارد ممکن است از افراد خواسته شود چند ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید.
آمادگی های مورد نیاز برای آزمایش کلسترول
انجام این تست برای تمام افراد به گونه ای می باشد که باید 9 تا 12 ساعت پیش از آزمایش ناشتا باشید و غذا یا مایعات دیگری به جز آب مصرف نکنید. نکات مهمی که باید قبل از انجام آزمایش کلسترول به آن ها توجه داشته باشید به شرح زیر می باشد.
قبل از انجام آزمایش ممکن است پزشک از شما بخواهد برای انجام آزمایش ناشتا نباشید در این صورت تنها سطح کلسترول کل بررسی خواهد شد. ولی در مواردی که قرار باشد ناشتا باشید آزمایشگاه آزمایش LDL، آزمایش HDL، آزمایش تری گلیسیرید و کلسترول کل را بررسی خواهد کرد. بعد از این که این آزمایش را انجام داده اید نیاز نیست اقدامات احتیاطی انجام دهید. تنها در صورتی که ناشتا باشید باید بعد از آزمایش کلسترول یک میان وعده برای خوردن انتخاب کنید.
تفسیر آزمایش کلسترول
در مواردی که آزمایش کلسترول را انجام داده اید تنها در مواردی که کلسترول کل خود را دریافت می کنید، اعداد دیگر را تجزیه و تحلیل کنید. سطح کلسترول کل سالم (TC) می تواند با نسبت کلسترول کل ناسالم به کلسترول HDL همراه باشد. با توجه به این که کلسترول معمولاً برحسب میلی گرم (میلی گرم) در دسی لیتر (دسی لیتر) خون اندازه گیری می شود. عوامل مختلفی اعم از سن، سابقه خانوادگی، سبک زندگی و دیگر عوامل خطر آفرین می تواند بر روی تعیین محدوده کلسترول تأثیرگذار هستند.
مقدار نرمال کلسترول خون
با توجه به این که سطح کلسترول خون بزرگسالان باید کمتر از 200 میلی گرم در دسی لیتر باشد در صورتی که بعد از انجام آزمایش مشخص شد که عدد مربوط به کلسترول بین 200 تا 239 میلی گرم در دسی لیتر می باشد، کلسترول خون شما در مرز غیرنرمال قرار دارد. در صورتی که عدد بیشتر از 240 میلی گرم در دسی لیتر و بالاتر باشد به عنوان سطح بالای کلسترول در نظر گرفته می شود.
به طور کلی باید برای داشتن یک بدن سالم، سطح کلسترول LDL شما باید کمتر از 100 میلی گرم در دسی لیتر باشد.
عوامل تأثیرگذار در سطح کلسترول کدام اند؟
تعیین سطح کلسترول بدن شما با توجه به موارد مختلفی تعیین می شود. اگر می خواهید سطح کلسترول بدن شما در محدوده طبیعی باقی بماند، باید به مواردی که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم توجه داشته باشید.
- رژیم غذایی: توصیه می کنیم مصرف غذاهایی که دارای چربی های اشباع شده، چربی های ترانس و کلسترول بالا هستند را تا جایی که برای شما امکان دارد کاهش دهید.
- وزن: اگر جزو افرادی هستید که اضافه وزن دارید، این مسئله باعث افزایش تری گلیسیرید می شود.
- ورزش: انجام تمرینات و فعالیت بدنی و حداقل 30 دقیقه ورزش در روز کمک به کاهش سطح کلسترول خواهد کرد.
- سن و جنسیت: به مرور زمان و با بالا رفتن سن افراد سطح کلسترول افزایش پیدا می کند. زنان پیش از یائسگی سطح کلسترول کل کمتری نسبت به مردان هم سن دارند. اما بعد از یائسگی، سطح LDL خون زنان افزایش پیدا می کند.
- وراثت: ژن های شما به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در میزان تولید کلسترول بدن شما می باشد.
عوارض بالا بودن سطوح کلسترول و راه های درمان
همان طور که قبلاً هم به این موضوع اشاره کردیم سطوح بالای کلسترول می تواند سبب بیماری قلبی شود. عوامل دیگری اعم از سن و وراثت در افزایش و کاهش سطح کلسترول تأثیرگذار می باشد. برای این که بتوانید نسبت به کاهش سطح LDL کمک کنید شامل موارد زیر می باشد.
- بهتر است مصرف سیگار را ترک کنید و از مصرف نوشیدنی های الکلی خودداری کنید.
- از مصرف غذاهای پرچرب و پر سدیم پرهیز کنید. بهتر است نسبت به مصرف سبزیجات، میوه ها، محصولات غلات کامل، محصولات لبنی کم چرب و منابع پروتئین بدون چربی اقدام کنید.
- توصیه می کنیم حداقل 150 دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط در هفته را انجام دهید.
- با توجه به این که چاقی یکی از علل شایع کلسترول بالا و بیماری قلبی می باشد در برخی از موارد پزشک به شما توصیه می کند که با کاهش کالری دریافتی و افزایش فعالیت بدنی، وزن خود را کاهش دهید.
- مصرف داروهای کاهش دهنده کلسترول (استاتین ها) برای کاهش سطح کلسترول LDL تأثیرگذار می باشد.
- مصرف برخی از غذاها به دستگاه گوارش کمک می کند تا کلسترول کمتری جذب کند. مصرف مواد غذایی زیر برای انجام این کار کمک کننده می باشد.
- جو، جوی دو سر و...
- میوه (سیب، گلابی، موز و پرتقال)
- سبزیجات (بادمجان و بامیه)
- لوبیا و حبوبات (لوبیا قرمز، لوبیا سبز و عدس)