ادنوزین چیست؟
ادنوزین یک نوع نوکلئوتید است که در سلول ها به عنوان یک منبع انرژی مورد استفاده قرار می گیرد. آمپول آدنوزین به عنوان یک دارو در برخی از شرایط پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از کاربردهای مهم آمپول آدنوزین در کاردیولوژی است. آدنوزین به عنوان یک دارو ضد آریتمی قلبی عمل می کند. آریتمی ها نوعی اختلال در ضربان قلب هستند که ممکن است منجر به ضربان بی نظم، سریع یا کند شود. با تزریق آمپول آدنوزین، فعالیت الکتریکی قلب موقتاً متوقف می شود و به صورتی به ضربان نامنظم عمل می کند. این توقف موقت فعالیت الکتریکی قلب می تواند به عنوان روشی برای تشخیص و تعیین علت آریتمی استفاده شود. علاوه بر این، آمپول آدنوزین در آزمایشگاه نیز استفاده می شود. در آزمایشگاه، آدنوزین به عنوان یک داروی دیاگنوستیک استفاده می شود تا در آزمایش هایی که نیاز به ایجاد توقف موقت فعالیت سلولی دارند، مانند آزمایش های تشخیصی قلبی، عروقی یا آزمایش های تعیین عملکرد ریه، به کار رود. مهم است بدانید که استفاده از آمپول آدنوزین فقط توسط پزشکان مجرب و زیر نظر پزشک انجام شود. همچنین، ممکن است عوارض جانبی و تداخلات دارویی در نتیجه استفاده از آدنوزین رخ دهد.
| نام تجاری دارو | Adenocard, Adenoscan |
| کاربرد |
|
| اشکال دارویی |
تزریقی |
| مشخصات دارو |
|
| مقدار و روش مصرف |
|
| دوز آمپول آدنوزین |
بزرگسالان
تزریق 6 میلی گرم به صورت تزریق سریع داخل وریدی (در طی یک دوره 1-2 ثانیه)
در صورتی که اولین دوز در طی 1-2 دقیقه سبب حذف تاکیکاردی فوق بطنی نشود، 12 میلی گرم باید به صورت تزریق سریع داخل وریدی تجویز شود. این دوز 12 میلی گرم ممکن است در صورت لزوم یک بار دیگر نیز تکرار شود. اطفال
کودکان با وزن بدن کمتر از 50 کیلوگرم
از 0.05 تا 0.1 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن داخل وریدی سریع به صورت مرکزی یا محیطی داده می شود. یک سرم سالین باید به دنبال آن تزریق شود.
در صورتی که PSVT در عرض 1-2 دقیقه رفع نشود، تزریق بولوس اضافی آدنوزین را می توان در دوزهای بیشتر افزایش داد. این روند باید ادامه یابد تا زمانی که ریتم سینوسی ایجاد شود یا حداکثر دوز 0.3 میلی گرم بر کیلوگرم استفاده شود. اطفال با وزن بدن آن بالای 50 کیلوگرم است
|
| موارد منع مصرف |
|
| تداخلات دارویی آدنوزین |
|
| شرایط نگهداری |
|
نحوه تزریق آمپول آدنوزین
در مورد نحوه ی تزریق این آمپول باید بگوییم، که باید به صورت بولوس و سریع از طریق یک ورید محیطی، به طور تزریق مستقیم داخل ورید انجام شود. برای تزریق آدنوزین به صورت داخل وریدی باید از پرستاران و کادر درمانی کمک بگیرید، تا بعداً با مشکل رو به رو نشوید. بعد از این که پزشک شما تجویز داخل وریدی آدنوزین را توصیه کند، توسط یک سیستم انتقالی فعال به سرعت به درون اریتروسیت ها و سلول های آندوتلیال عروقی منتقل می شود جایی که به اینوزین و آدنوزین منوفسفات متابولیزه می شود.
مکانیسم اثر آدنوزین
-
عملکرد آنتی آریتمی
کمک به کاهش سرعت هدایت گره AV قلب و با مسیرهای فرعی ورودی به گره AV مقابله و در نهایت منجر به بازیابی ریتم نرمال سینوسی می شود.
-
سینتی گرافی پرفیوژن میوکاردی
سینتی گرافی پرفیوژن میوکاردی منجر به اتساع عروق کرونری می شود، و جریان خون را در شریان های کرونری نرمال بالا می برد ولی در شریان های کرونری استنوتیک، افزایشی را ایجاد نخواهد کرد.
موارد هشدار و احتیاطات ویژه حین مصرف داروی آدنوزین
- قبل از آزمایش استرس قلبی از مصرف قهوه، چای، کولا، شکلات، نوشیدنی های انرژی زا یا سایر منابع کافئین خودداری نمایید. این خوراکی ها می توانند با نتایج آزمایش شما تداخل داشته باشند.
-
عوارض جانبی داروی آدنوزین
با توجه به این که تمام داروها ممکن است، عوارضی را برای شما در پی داشته باشد ولی در برخی از موارد هم ممکن است هیچ گونه عارضه ای را تجربه نکنید. در صورتی که هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید بهتر است، این مورد را با پزشک خود در میان بگذارید. شایع ترین عوارض این دارو شامل
- سردرد
- ناراحتی در گردن و یا فک
- تنگی نفس
- فشار قفسه سینه
- سرگیجه
- گر گرفتگی
- تهوع
- تشنج
- احساس سبکی سر
- بی حسی یا ضعف ناگهانی
- سردرد شدید
- تنگی نفس شدید
- درد یا گرفتگی قفسه سینه، گسترش درد به فک یا شانه
- احساس بال زدن در سینه
- احساس تپش در گردن یا گوش شما
- مشکلات بینایی یا گفتاری
- تاری دید (جهت اطلاع از دلایل تاری دید در افراد مقاله ی مرتبط با آن را مطالعه کنید.)
- بروز علائم واکنش های آلرژیک (تنگی نفس، سرگیجه شدید، خارش، بثورات پوستی، خارش، ورم)
-
توصیه های دارویی در رابطه با آدنوزین
- در صورت مشاهده ی عوارض جانبی شایع آدنوزین مانند فلاشینگ، تنگی نفس و احساس فشار بر قفسه سینه به بیمار توضیح داده شود.
- نکته ی مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است، که باید روندهای درمانی همزمان، داروهای نسخه ای یا OTC مصرفی، غذاها یا نوشیدنی های کافئین دار و... را به پزشک معالج خود اطلاع دهید.
- اگر جزو بانوان بارداری هستید، و یا قصد به بارداری را دارید این موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
نکات مهم در مورد داروی آدنوزین
- با توجه به این که داروهای مهار کننده انتقال نوکلئوزیدی کمک به تقویت اثرات عروقی می کند، بهتر است، قبل از تجویز Adenosine باید 5 نیمه عمر از مصرف این دارو گذشته باشد.
- داروهای متیل گزانتینی مانند کافئین، تئوفیلین آنتاگونیست های رسپتور Adenosine می باشند، و دیگر اثرات عروقی آن را تجربه نخواهید کرد. پیش از تجویز Adenosine باید 5 نیمه عمر از مصرف این داروها گذشته باشد.
- بعد از مصرف Adenosine ممکن بیمار دچار تشنح شود. برخی از تشنج ها ممکن است، برای طولانی مدت رخ دهد. در این موارد نیاز به کمک های اورژانسی دارند. نکته ی مهمی که باید به آن توجه داشته باشید، این است، که استفاده از متیل گزانتین ها در بیمارانی که سابقه تشنج ناشی از Adenosine را دارند، به هیچ عنوان پیشنهاد نمی شوند.
- دیس پنه، گرفتگی گلو، فلاشینگ، اریتم، راش و درد قفسه سینه در مواردی که علائم پیشرفت کند، علائم فرآیند احیاء باید انجام شود.
- در بیمارانی که علائم و نشانه های ایسکمی میوکاردی حاد دارند، به هیچ عنوان نباید تست استرس قلبی برای آن ها انجام شود.